Het menselijk brein is metabolisch zeer actief weefsel. Om je een indruk te geven… het aantal mitochondriën in hersencellen is vele malen hoger dan in spiercellen. Een tekort aan energie in de vorm van glucose is problematisch, maar wat als glucose overvloedig aanwezig is? Insulineresistentie, bekend als veroorzaker van diabetes type 2, hart- en vaatziekten en verschillende vormen van kanker, blijkt ook dé boosdoener te zijn van niet-aangeboren hersenletsel zoals bijvoorbeeld alzheimer, parkinson, depressiviteit, angststoornissen, ADHD/ADD en autisme.
Er is een trend zichtbaar tussen het aantal gevallen van overgewicht, obesitas en een sedentaire leefstijl (insulineresistentie) en de toename van psychische aandoeningen. Zodra de receptoren van de bloed-hersenbarrière ongevoelig zijn geworden voor insuline, komt er namelijk ondanks hoge bloedglucosewaarden onvoldoende glucose beschikbaar als brandstof voor de hersenen. Verstoorde hersenfuncties zijn dan onvermijdelijk.
Metabole psychiatrie is een nieuw vakgebied dat mentale stoornissen linkt aan metabole stoornissen in het brein. Met aanpassingen in voeding en leefstijl kan het energietekortprobleem ten gevolge van insulineresistentie bij de wortel worden aangepakt. Ook de biologische functies van voeding(stoffen) in het brein worden in kaart gebracht. Zo is bekend dat tekorten aan nutriënten zoals B-vitaminen, vitamine C, D, E, bioflavonoïden, ijzer, magnesium, mangaan, zink, jodium, alfa- liponzuur, choline, co-enzym Q10 en omega-3 vetzuren een averechts effect hebben op cognitieve functies. Dit is terug te voeren op problemen in de mitochondriale energiehuishouding (citroenzuurcyclus), de homocysteïne stofwisseling, de membraanintegriteit, de bloedvoorziening, de impulsgeleiding, de neurotransmittersynthese en werking in het brein.